Araştırmalar Q10 Koenziminin Sperm Motilitesini Artırarak ve Oksidatif Stresten Koruyarak Erkek Doğurganlığına Fayda Sağladığını Göstermektedir
Q10 koenzimi, Q10 veya CoQ10 gibi adlarla anılan ubikinon bir vitaminoiddir. Bu madde vitamin işlevi gören bir bileşiktir, ancak, vücut tarafından üretilmesi mümkün değildir. Vücudun ihtiyacı olan CoQ10 beslenme yoluyla alınmalıdır.
CoQ10 yağda çözünebilir ve ökaryotik hücrelerin çoğunda mitokondri içinde bulunur. Vücuda enerji veren ATP üretimi için bu maddeye ihtiyaç vardır. Koenzim Q10 aynı zamanda bir antioksidandır. C ve E vitaminlerinin vücutta tutulmasına yardımcı olur.

Klinik Çalışma: Koenzim Q10 Sperm Kalitesini Artırabilir
2009 yılında Safarinejad tarafından yapılan çalışmada, Koenzim Q10 takviyesinin belirli semen parametrelerini pozitif etkileyebileceği tespit edilmiştir. Oligoastenoteratospermia (düşük sperm sayısı ve motilitesi) nedeniyle çocuk sahibi olamayan 212 erkek 6 haftalık bir süre boyunca günde 300 mg CoQ10 veya plasebo almıştır1.
Sonuçlar
Bu çalışmaya göre:
- Koenzim Q10 kullananlar kontrol grubu ile karşılaştırıldığında sperm yoğunluğu, morfolojisi ve motilitesi açısından istatistiksel olarak anlamlı iyileşmeler kaydedilmiştir.
Bu çalışma, CoQ10 takviyesinin erkek üremesini artırmaya yardımcı olarak kullanımını desteklemektedir. Özellikle üreme potansiyeli düşük erkekler bu vitaminoide olumlu tepki vermektedir.
Klinik Çalışma: Sperm Motilitesi için Koenzim Q10 Gereklidir
Sperm hücresinin orta parçasındaki mitokondriler (enerji merkezleri) yüksek konsantrasyonlarda Koenzim Q10 içermektedir. Bu madde spermlerin ileri doğru hareket edebilmeleri için enerji üretmelerine yardımcı olur.
Bilim insanları daha sonraki çalışmalarda da CoQ10 takviyesi ve sağlıklı sperm motilitesi arasında bir korelasyon bulmuştur. 6 aylık bir dönemde gerçekleştirilen bir dizi çalışmada, idiyopatik astenozoospermia (sebebi bilinmeyen düşük sperm motilitesi) nedeniyle çocuk sahibi olamayan erkeklere günde 200-300 mg arasında CoQ10 verilmiştir2.
Sonuçlar
Bu çalışmaya göre:
- 6 ay sonunda, hem sperm hücreleri hem de seminal plazma içindeki CoQ10 konsantrasyonu anlamlı oranda artmıştır.
- Sperm motilitesi de kayda değer biçimde düzelmiştir.
CoQ10 takviyeleri alarak üreme oranı artırılabilir. Sağlıklı motilite ileri doğru hareketi ve servikal mukus penetrasyonunu artırabilir. Bu da çocuk sahibi olma olasılığını yükseltebilir.
Klinik Çalışma: Koenzim Q10 Tüp Bebek Başarısını Artırabilir
1997 yılında Lewin ve Lavon tarafından gerçekleştirilen çalışmada, in vivo CoQ10 takviyesinin etkilerini belirlemek üzere astenospermik ve normal hareketli spermden oluşan 38 numune tahlil edilmiştir3. Ortalama 103 gün boyunca 17 katılımcıya günde 60 mg koenzim Q10 verilmiştir. Bu hastalar, intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI) ile tüp bebek tedavileri sonrasında düşük doğurganlık oranları göstermekteydi. Tüm sperm numuneleri normal morfoloji ve konsantrasyona sahipti.
Sonuçlar
Bu çalışmaya göre:
- CoQ10 takviyesinin ardından yapılan sperm analizinde motilitenin arttığı görülmüştür.
- Bunu takip eden dölleme oranlarında yükselme olmuştur.
Tüp bebek (IVF) süreci sperm kalitesini bozabilir. In-vitro inkübasyon ve santrifügasyon sperm kalitesini düşürür. Ancak, bu araştırma CoQ10 takviyesinin tüp bebek (IVF) tedavileri sırasında sağlıklı sperm motilitesini korumaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Koenzim Q10 Takviyesi ile Oksidatif Stresin Azaltılması
CoQ10 önemli bir antioksidandır. Bu bileşik, sperm DNA’sına zarar veren oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olabilir4.
Güncel bir in-vitro çalışmada KoenzimQ10, çinko ve D-aspartatın sperm sağlığına etkileri araştırılmıştır5. Yaşları 23 ile 30 arasında değişen kırk dört hastadan semen örnekleri alınmıştır. Kontrol grubu sperm parametreleri normal olan yirmi dört hastadan oluşmuştur. Yirmi dört hastanın sperm parametreleri normal iken, yirmi katılımcıda oligospermi (düşük sperm sayısı) olgusu vardır. Lipid peroksidasyonu, DNA kırılması ve bilgisayar destekli analiz kullanılarak sperm kinetiği ve kademeli motilite değerlendirilmiştir.
Sonuçlar
Bu çalışmaya göre:
- KoenzimQ10, çinko ve D-aspartat ile in-vitro tedavi hem oligospermik hem de normospermik numunelerde kademeli sperm motilitesini korumuştur. Sağlıklı sperm konsantrasyonu oranı da korunmuştur.
- KoenzimQ10, çinko ve D-aspartat ile tedavi edilmeyen numunelerin sağlıklı sperm ve motilite oranlarında azalma olmuştur.
- KoenzimQ10, çinko ve D-aspartat tedavileri oligospermik numunelerde sperm kinetiğinde azalmayı engellemiştir. Spermlerin lipid peroksidasyonu ve DNA kırılmasında artış olmuştur.
Bu çalışma, çinko ve D-aspartat ile birlikte CoQ10 kullanımının sperm üzerinde doğrudan pozitif etkisi olduğunu teyit etmektedir. Bu kombinasyon tedavisi, antioksidan aktivitesini güçlendirerek DNA korumasını artırmış ve sperm motilitesindeki azalmayı engellemiştir.
Koenzim Q10 Açısından Zengin Gıdalar
Koenzim Q10 açısından zengin gıdalar; sert kabuklu yemişler, brokoli, sarımsak, bezelye, tavuk, yumurta, ıspanak ve ton, sardalya ve ringa gibi balıklardır.
Özet
Pek çok çalışmaya konu olmuş bir vitaminoid olan koenzim Q10 sağlıklı spermin korunması için gereklidir. Bu bileşik, oksidatif stresi azaltır ve sperm motilitesini destekler. Düşük koenzim Q10 konsantrasyonları erkek doğurganlığını azaltabilir. Koenzim Q10 içeren takviyelerin alınması sperm kalitesini artırmaya yardımcı olabilir.
Erkek Üremesini Artırmak için KoenzimQ10 Kullanımı

Q10 koenzimi erkek üremesini artıran güçlü bir besin olmanın yanı sıra, doğurganlık için verilen mikro-besin takviyelerinden sadece birisidir. Q10 sperm sayısı ve motilitesine olumlu etkiler yapsa da, sperm morfolojisinin (sperm şekillerinin istatistiksel kalitesi) düzeltilmesinde etkili değildir.
Klinik araştırma çalışmalarının tutarlı sonuçlarına göre:
Bu nedenle, erkek üremesine yönelik tüm önemli karma gıda takviyelerini şeffaf bir değerlendirme tablosu ile yan yana karşılaştırdık.
Sperm Motilitesini Artıran Diğer Erkek Üremesi Besinleri
Kaynakça
- “Safarinejad, M. (2009). Efficacy of coenzyme Q10 on semen parameters, sperm function and reproductive hormones in infertile men, The Journal of Urology, Volume 182, Issue 1, (pp. 237-28).” ↩
- “Mancini, A. and Balercia, G. (2011). Coenzyme Q(10) in male infertility: physiopathology and therapy. Biofactors, Volume 37, Issue 5, (pp374-80).” ↩
- “Lewin, A. and Lavon H. (1997).The effect of coenzyme Q10 on sperm motility and function. Molecular Aspects of Medicine, Volume 18, (pp.13-9).” ↩
- “Sheweita, A. et.al. (2005). Mechanisms of male infertility: role of antioxidants, Current Drug Metabolism, Volume 6, Issue 5, (pp.495-501).” ↩
- “Talevi, R. et.al. (2013). Protective effects of in vitro treatment with zinc, d-aspartate and coenzyme q10 on human sperm motility, lipid peroxidation and DNA fragmentation. Reproductive Biology and Endocrinology, Volume 16, Issue 11, (pp.81).” ↩
- “http://humupd.oxfordjournals.org/content/14/3/243.full” ↩
- “Imhof, Martin et al., “Improvement of sperm quality after micronutritient supplementation” ↩