Sperm Hareketliliği ve İlerleyişi --> MAKALE ✓ + ViDEO ✓

Sperm Analizini Anlama: Sperm Hareketliliği ve İlerleyişi

sperm analizi sonuçlarının açıklaması

Facebook

Twitter

Sperm motilitesi (hareketi) nedir?

Sperm motilitesi, erkek sperminin yumurtaya ulaşmak için kadının üreme yolunda (doğal veya yapay döllemenin ardından) veya su içinde (IVF gibi harici dölleme durumunda) sorunsuz hareket edebilme kabiliyetidir.

Sperm motilitesi, başarılı hamilelik için önemli bir etken olan sperm kalitesi olarak da düşünülebilir. Düzgün biçimde hareket etmeyen sperm yumurtaya ulaşamaz ve dölleme yapamaz.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yönergelerine göre, bir erkeğin fertil kabul edilebilmesi için “ileriye doğru hareketin” (derece a+b) en az %32, yani 4,8 milyon/ml (15 milyon / ml x %32) olması gerekir. Canlılık en az %60 canlı sperm oranında olmalıdır¹.

Örnekler

Bir erkeğin sperm sayısı WHO tarafından belirlenen mililitrede 15 milyon sperm hücresi limitinin çok üzerinde (örneğin 50 milyon) olabilir, fakat bu spermlerin çok azı motil yani hareketli ise (örneğin sadece %5) genel sperm kalitesi yine zayıf olabilir (mililitrede 5 milyon Toplam Motil Spermden daha az). Çünkü ileriye doğru hareket eden sperm hücrelerinin toplam sayısı mililitrede sadece 2,5 milyondur.
Ancak, sperm sayısı çok yüksekse (örneğin, mililitrede 100 milyon), bu durumda düşük motilite (örneğin %5) önem arz etmeyebilir, çünkü ileriye doğru hareket eden motil sperm hücrelerinin toplam sayısı 5 milyon / ml olacaktır.
Bunun tam tersine, bir erkeğin mililitrede minimum 15 milyon sperm hücresinden çok daha düşük sperm sayısı olabilir (örneğin 10 milyon) fakat genel sperm kalitesi yine de yüksek olabilir. Bunun olabilmesi için motilitesinin %50’den yüksek olması, böylece ileri hareket kabiliyeti iyi olan en az 5 milyon sperm hücresinin ortaya çıkması gerekir.

Sperm motilitesi sınıflandırması

Derece a, Motilite IV veya Düz hareketli: İleriye doğru hareket eden sperm. Bunlar en güçlü spermlerdir ve düz bir hat üzerinde hızlı bir şekilde yüzerler.
Derece b, Motilite III veya Zig-zag hareketli: (doğrusal olmayan motilite): Bu spermler de ileriye doğru hareket eder fakat kavisli veya çarpık hareketlerle ilerleme eğilimi mevcuttur.
Derece c, Motilite II veya Titreşimli: Bu spermler ileriye doğru olmayan bir motiliteye sahiptir, çünkü kuyruklarını hareket ettirseler de ileriye doğru gitmezler.
Derece d, Motilite I veya Hareketsiz: Bu spermler tamamen hareketsizdir ve hiçbir şekilde ilerlemezler.

Düşük sperm motilitesi

Azalan sperm motilitesi için kullanılan tıp terimi Astenozoospermi‘dir (veya astenospermi). Tam astenozoospermi, yani erkek menisindeki spermlerin %100 oranında hareketsiz olması durumu, 5000 erkekten 1’inde (%0,002) rastlanan bir sorundur². Tam astenozoospermi, sperm motilitesi için gerekli olan bazı besinleri sindirememe gibi metabolik bozukluklar, sperm kamçısındaki (kuyruk) ultra-yapısal anormallikler ve nekrozoospermi (canlı sperm olmaması) gibi sorunlardan kaynaklanabilir.

Astenospermi genel sperm kalitesini düşürdüğü için, erkeklerde azalan fertilite veya kısırlık için önemli bir etkendir. Bu vakalarda hamilelik şansı ICSI ile artırabilir².

Sperm motilitesini doğal yoldan düzeltme

Bir erkeğin sperm motilitesini düzeltmek için yapabileceği bazı şeyler vardır. Bunlara örnek olarak, fast food, nikotin ve alkolden uzak durma, düzenli egzersiz, dinlendirici uyku ve stresin azaltılması sayılabilir.

Buna ek olarak, bilimsel çalışmalar aşağıdaki gıda takviyelerinin alınması yoluyla sperm motilitesinde artış sağlanabileceğini göstermiştir:

Günde 2 g L-Karnitin + E Vitamini sekiz ay içinde sperm motilitesini %59 oranında artırmaktadır⁴
Günde 3 g L-Karnitin üç ay içinde sperm motilitesini %40 oranında artırmaktadır⁵
Günde 2000 mg C Vitamini 2 ay içinde sperm motilitesini %39 oranında artırmaktadır⁶
Günde 4 mg likopen 3 ay içinde sperm motilitesini %25 oranında artırmaktadır⁷
200 mg selenyum + 400 birim E Vitamini 14 hafta içinde hastaların %53’ünde motiliteyi, morfolojiyi veya her ikisini artırmıştır⁸
D Vitamini (D vitamini eksikliği bulunan erkeklerde sperm motilitesi düşüktür⁹)

Erkek üremesini doğal yoldan artırmanın yolları

Sperm üretimi dış etkenlere karşı özellikle hassastır. Bu etkenler arasında, travma (ısı, fiziksel kuvvet), “yapım aşamasındaki” hücreler için enerji ve besin tedariki ve oksidatif stres bulunmaktadır.

Erkeklerin doğurganlık potansiyelini artırmak için yapabileceği bazı şeyler vardır. Bunlara örnek olarak, fast food, nikotin ve alkolden uzak durma, düzenli egzersiz, dinlendirici uyku ve stresin azaltılması sayılabilir.

Buna ek olarak, bilimsel çalışmalar aşağıdaki gıda takviyelerinin alınması halinde sperm sayısında artış olabileceğini göstermiştir:

Arginin ve Karnitin gibi amino asitler
Glutatyon ve ko-enzim Q10 gibi antioksidanlar
çinko ve selenyum gibi eser elementler
A, B9 (folik asit), C, D ve E vitaminleri
çam kabuğu özü (Pycnogenol) gibi özler

Bu amino asitler, vitaminler ve eser elementler doğal besinlerdir ve beklenen yan etkileri yoktur. Bunun aksine, bu mikro-besinler daha fazla miktarda alındığında bağışıklık sisteminin stabilizasyonu, kardiyovasküler dolaşıma, cilt ve saç sağlığına pozitif etki gibi önemli faydaları vardır.

Bu nedenle, doğurganlığı artırmak için en az altı ay boyunca mikro-besin açısından zengin bir diyet uygulamanın tıbbi açıdan hiçbir sakıncası yoktur. Böyle bir beslenme düzeni ideal olarak hamileliğin gerçekleşmesine kadar sürdürülmelidir.